Deventer

Een gezonde tuin

Bij Jaqueline en Gerben Gooiker, van de gelijknamige kwekerij te Diepenveen, was ik van harte welkom om van gedachten te wisselen over voorwaarden waaraan een gezonde tuin moet voldoen. Met als uitgangspunt de te verwachten toenemend droge en hete zomers en bijzondere planten die daar goed tegen bestand zijn. 

Ongeacht wat je wilt planten, de basis moet goed zijn, zo begonnen de kwekers hun verhaal en daarna passeerden verschillende aspecten van het tuingebeuren de revue.

Het is belangrijk dat de structuur van de tuin in balans is. De grond moet voldoende water kunnen vasthouden.  Helpend kan daar bij zijn om afgevallen blad en klein gemaakt snoeiafval zoveel mogelijk te laten liggen.  Weliswaar leidt dit tot enige verzuring van de grond, maar dit is op te lossen door kalk toe te voegen. Het zorgt voor bodemdiversiteit, een absolute voorwaarde voor gezonde planten.

Het toevoegen van Bentoniet korrels aan zandgrond, een product op basis van kleimineralen en ook geschikt voor de biologische tuin, verbetert de lucht- en waterhuishouding en activeert ook het bodemleven.

Tenslotte is het toevoegen van aanplantgrond met wortelstimulator aan de volle grond waardevol bij het planten van heesters en bomen. Het brengt de ontwikkeling  en doorgroei van de wortels goed op gang.

De trend om in verhoogde bakken te tuinieren is minder geschikt voor de meeste planten. Ze kunnen niet diep genoeg wortelen om goed in de bodem te verankeren en zijn daardoor kwetsbaarder voor tekorten.

Bodembedekkers zijn nuttig om de bodem niet uit te laten drogen en groeien snel breed uit, waardoor het onkruid minder kans krijgt. De bladbehoudende, groenblijvende soorten geven de tuin ook in de winter een minder dorre aanblik.

Een compacte bodembedekker is de Stachys officinalis ‘ukkie’, met zijn violet-paarse bloei in juli-augustus. De plant is zeer aantrekkelijk voor bijen en vlinders.

Een belangrijk aspect bij de aanplant van planten die aantrekkelijk zijn voor bijen is de bloeiperiode. In het vroege voorjaar zijn de bloembollen een goede voedselbron voor de bijen en in hoogzomer staat er veel in bloei waar ze zich tegoed aan kunnen doen, maar in de nazomer worden de stuifmeel-en nectarbronnen minder. Een waardevol advies is dan ook om wat later in het seizoen te zaaien, b.v. bijenbrood ,Phacelia, een eenjarige, die ook als groen bemester weer gebruikt kan worden.

Ook het planten van laat bloeiende heesters draagt bij, zodat de bijen in goede conditie de winter in kunnen gaan.

Een nog niet zo bekende halfheester is de Chinese munt of Elsholtzia stauntonii. Die bloeit in september-oktober met lange paars-roze aren en heeft graag een zonnig plekje. Er is ook een witte variant.

Ook de Agapanthus houdt van een zon en heeft  goed gedraineerde grond nodig .  Er bestaan verschillende soorten zowel bladverliezend als bladbehoudend.

De bladverliezende soorten kunnen wel een paar graden vorst verdragen, maar het is veiliger om ze goede winterbedekking te geven wanneer ze in de volle grond staan en deze niet te vroeg te verwijderen, want ook de nachtvorst in het voorjaar kan schade aanrichten. De bladbehoudende Agapanthus moet in een koele, droge ruimte binnen overwinteren.

Familie van de Agapanthus is de uit Zuid-Afrika afkomstige Wilde Knoflook of Tulbaghia violacea. Een matig winterharde, kruidachtige gewas, ook bekend onder de naam  Kaapse knoflook.  De plant staat graag in de zon en bloeit van juni tot en met september met mooie lila bloemen op een relatief lange steel, geurt naar knoflook en past perfect in de ‘eetbare’ tuin want zowel de bloemen als de bladeren zijn eetbaar. Er bestaat ook een witte variant.

In het gesprek komt duidelijk naar voren dat elke tuin zijn beperkingen en zijn mogelijkheden heeft. Het is van belang om die goed te leren kennen om zo een beplanting te realiseren die bij de tuin en de eigenaar past. 

De kweker kan daarin een belangrijke rol spelen en ook het lidmaatschap op een tuintijdschrift zoals Groei & Bloei kan waardevolle informatie bieden en de tuinkennis verbreden.

Ik dank Jaqueline en Gerben Gooiker hartelijk voor hun tijd en bijdrage.

Jotine Sonder