Deventer

Van "Sjoerd's mos" naar "Bostuin"

De voortuin van onze flat tussen de twee portalen! Ik ben Nurene en woon in een flat in Zandweerd noord. Ik heb het grote geluk dat ik de grond rondom onze flat naar eigen inzicht mag verzorgen. Er was al één border met rozen en berberis. Tot aan de lage omringende muur was er gras en heester-groepen groeiden her en der verspreid. Ons VVE beleid was: “als je een stukje tuin wilt verzorgen, doe het maar want hoe minder gras er te maaien valt hoe beter.” Mensen kwamen en gingen. Hun “stukjes tuin” nam ik over en deed ermee waar ik zin in had. In 2014 kwam voor het eerst een vraag uit de VVE, van een bewoner, Sjoerd. “Kun je niet iets aan onze voortuin tussen de twee portalen doen? Het ziet er niet uit!” Dat was ook zo… het was voornamelijk mos met wat gras dat niet te maaien viel, tegen de flat een doornige jungle van verwilderde berberis, hulst, uitgezaaide haagbeuk, vogelkers, en een wilde hoek maagdenpalm en lelietjes-van-dalen. De enige gelukkige bewoners, slakken! De voorkant ligt op het noorden en krijgt alleen in het voorjaar een paar uurtjes zon. De wortels van de haagbeuken die aan de straat staan, nemen het meeste water en licht op en het loof houdt ook veel regen tegen. Echt een probleemgebied, dat ik lachend “Sjoerd's Mos” noemde. Maak er wat van…. Tja…?! Ik kreeg een budget van € 500,- wat voor mij een fortuin leek. En toen: met een vriendin een zomer lang zwoegen om handmatig gras, mos, wortels, lelietjesvan-dalen etc. te verwijderen en de bodem te verbeteren met herfstblad en EM (Effectieve Micro-organismen zie www.eminfo.nl voor meer info hierover). De “jungle" langs de flat werd gesnoeid. De eerste dertig m2 van de vijftig m2 was toen min of meer ‘plant klaar’. Er volgde: Een reis naar kwekerij Esveld in Boskoop, dit bedrijf had ik, al googelend naar schaduwplanten, ontdekt. Hun adviseur, Cor van Gelderen, gaf mij daar gratis in een half uur een beplantingsadvies. Ik kreeg een lijst met planten in 3 lagen (boom, heester en plant) en het advies om zonder “plan" gewoon alles neer te zetten, zodat het natuurlijk zou lijken. Alles zou het in de schaduw doen…had ik droge schaduw gezegd??? Hmm..? Leerpunt! Nooit zomaar een advies opvolgen, zonder de kenmerken en groeiwijze van de planten te hebben opgezocht. Oeps… Ik kwam terug met allerlei planten die voor mij nieuw waren, en die, zoals ik later leerde, het goed in vochtige schaduw doen. Oh jee… Oktober 2014 ging alles de grond in, willekeurig geplaatst zoals geïnstrueerd, spannend. Een mooie Japanse esdoorn, Acer palatum Sango Kaku, ergens in het midden en de 3 Camellia sasanqua, die in de wintermooi zouden bloeien en geuren aan de voorkant waar mensen ze zouden kunnen ruiken. Drie hortensia’s (Hydrangea involucrata Tokado Yama, en 5 wintergroene varens ( Polystichum) her en der verspreid. Daartussen kwamen allerlei vaste planten. Dan maar afwachten; je kijkt alles de grond uit! Uit ongeduld, deed ik wilde crocus en scillas erbij, en oh ja… ook nog wederik, vingerhoedskruid en judaspenning van elders uit de tuin zodat het er niet zo kaal uit zou zien. Resultaat… kleur, maar chaotisch. Volgend jaar anders…

Leerpunt! Geduld mijn ziel. Geduld… neem de tijd, leer de planten kennen door te kijken wat ze gedurende een jaar doen. Het heeft mij een paar jaar gekost om dit te leren. Vaste planten hebben de tijd nodig om zich te ontwikkelen. Ach ja, de teleurstellingen: Vele van de vaste planten haalden het tweede jaar niet eens. Te donker, te droog, te lekker voor de slakken…? Zucht…

Leerpunt! Blijf niet aldoor opnieuw proberen met iets dat het niet doet; ga verder met wat het wél doet! De eerste jaren, maakte ik steeds weer een mooi plan, vulde de mislukte planten aan, voegde bladaarde, voeding, winterdek of iets anders toe, en dacht, nu doen ze het wel. Nietes… Niet doen. Kijk wat wél floreert in die moeilijke omstandigheden. Bij mij varens, (zelfs in de droogde, gek he?), en Pachyphragma (een prachtig groenblijvende plant met zuiver witte bloemschermen in het voorjaar), Tiarella en Epimediums (Elfenbloem). In de loop van de tijd probeerde ik verschillende dingen om lege plaatsten te bedekken. Ik plaatste één tot drie planten, neem een jaar waar wat ze doen en besluit dan pas om er meer van te nemen of het idee op te geven. Dit werkt voor mij. 8 jaar later – 2022 De tuin heeft in elk seizoen zijn charme. - Voorjaar is een lust, met allerlei bloeiende kleingoed. Bollen die zich thuis voelen zijn Puschkinia, Erythronium, Crocus, Sneeuwklokjes en Scilla - Zomer, rijk aan groenen met vele bladvormen. Ik experimenteer met fuchsia, voor iets bloeiende in de zomer, misschien wordt het wat? - Herfst is goud: laatbloeiend hortensia met grote gele bladeren; goudgeel esdoorn en gevallen blad van de haagbeuk bomen. - Winter brengt geurige Camellias, groenblijvende varens en spannende rijp silhouetten.

Epiloog: Eindelijk: bloeien de Camellias met meer dan twee bloemen tegelijk; is de bodem bijna helemaal bedekt met verschillende bodembedekkers; is de esdoorn een echte boom geworden. Het lijkt echt op een bostuin! En…extra vreugde!!! ik doe er zelden iets aan behalve nu en dan een emmer water geven, een nieuw plant toevoegen, of jonge haagbeuk eruit trekken. Rij maar langs en geef een advies of idee… ik ben nog hard aan het leren. Stalpaert van de Wielenstraat 1-23, nurenea(at)gmail.com