Momenteel wordt er op diverse platforms gesproken over de schadelijkheid van turf. Turf in potgrond zou vermeden moeten worden, maar waarom eigenlijk?

In veengebieden en moerassen wordt eeuwenoud afgestorven plantenmateriaal omgezet in turf. Dit is een proces van duizenden jaren en in die jaren wordt in die turf een onvoorstelbare grote hoeveelheid koolstof opgeslagen. Bij de opslag van koolstof gaat onze aandacht en zorg altijd uit naar onze bossen, maar volgens de wetenschap zit er wereldwijd in turf nog veel meer opgeslagen. Als de gewonnen turf in aanraking komt met lucht dan wordt de jarenlange opgeslagen koolstof omgezet in CO2 en dat draagt bij aan de opwarming van de aarde, een van de veroorzakers van ons klimaatprobleem.

Ook worden bijzondere natuurgebieden aangetast die onmisbaar zijn voor de biodiversiteit. Na de winning van turf blijft een dood landschap over..........            _{lees verder onder de foto.}

Waarom gebruiken we dit product eigenlijk?

Turf zorgt voor structuur en luchtigheid van de potgrond, het houdt water goed vast, heeft een lage zuurtegraad en het is spotgoedkoop. Opgeteld zorgen deze eigenschappen ervoor dat onze potgrond voor ongeveer 75 % uit turf bestaat.

Wat zijn de alternatieven?

Binnen de branche is men gelukkig volop bezig met de ontwikkeling van een product dat wel verantwoord is. Denk aan bedrijven als Pokon, Ecostyle en Bio-Kultura.

Bio-Kultura lijkt op dit moment koploper. Het bedrijf is bio-gecertificeerd. Hun potgrond wordt samengesteld uit organische bestanddelen, als kokosvezels, houtsnippers, organische mest, groenafval, enz. Geen turf, wel een klein gedeelte veenmos en dat waarschijnlijk tijdelijk; men is nu op eigen land bezig met de teelt van dit mos en daarnaast is men ook aan het experimenteren met andere plantaardige alternatieven.

Zijn we nu klaar?

Helaas niet. Om te beginnen met kokosvezel: het is weliswaar een restproduct maar het is wel afkomstig van tropische palmboomplantages. Die zijn vaak aangelegd op voormalig prachtige natuurgebieden, soms zelfs op voormalige veenmoerassen. Het is daarom bepaald geen ideaal alternatief. Dan hebben we nog niet de matige toegevoegde waarde genoemd en de milieubelasting ten gevolge van het vervoer. Het vervangen van de kokosvezels door de kweek van groene alternatieven in eigen land en aangevuld met groenafval, dat nu in de omstreden biomassacentrales verdwijnt, zou een goede maar ook weer een gedeeltelijke oplossing zijn; het heeft o.a. een hoge zuurgraad zodat het slechts 20 % van de turf kan vervangen. Naast de beperkingen van kokosvezel en het groenafval hebben we als bestanddeel van de biologische potgrond ook houtsnippers genoemd. Ook daarover is discussie met zorgen over oorsprong en kappen.

Op internet vind je veel informatie waaruit je kunt concluderen dat men nog volop zoekende is naar de juiste samenstelling en dat de producten die nu verkrijgbaar zijn al wel een voldoende scoren, maar nog niet optimaal zijn. De potgrond van Bio-Kultura lijkt op dit moment veruit het beste alternatief voor de traditionele turfpotgrond te zijn. Niet overal verkrijgbaar, maar in de omgeving van Deventer in ieder geval bij Holsto in Olst.

Kunnen we zelf potgrond maken?

Er zijn inderdaad diverse manieren om turfvrije potgrond te fabriceren. Daar komen we in een volgend artikel graag op terug. Tips van mensen die hier ervaring mee hebben zien we graag tegemoet.

Rolande Poppe & Ton Blokvoort.