Bomen over bomen Verslag van de lezing door Chris v.d. Wurff “Vanmorgen stapte ik rond negen uur op de fiets, om op mijn kwekerij, in Heeze, 50 takken te plukken voor deze avond”. Zo begon Chris v.d. Wurff zijn boeiende lezing. “Na een dag werken in de buitenlucht, val ik ‘s avonds in slaap als ik in het donker een verhaal met lichtbeelden hoor. Bij het nadenken hoe dit te voorkomen, ook voor anderen, dacht ik aan één van mijn leraren, die tijdens zijn lessen altijd levend materiaal gebruikte. Dat heb ik dus overgenomen. Dan kunnen de aanwezigen niet alleen zien en horen, maar ook kennis opdoen door voelen en ruiken.”

En zo was niet alleen Chris v.d. Wurff actief bezig deze avond, maar ook de aanwezigen, die de van naam voorziene takken aan elkaar door gaven.

“Ik ben gefascineerd door bijzondere en zeldzame bomen en struiken in hun natuurlijke en wilde vorm en kweek die op biologische wijze, meestal uit zaad, waardoor er diversiteit ontstaat”, vertelde de inleider ons. Op zijn bedrijf kweekt hij op biologische wijze, zo’n 1.500 verschillende soorten bomen en struiken en velen daarvan hebben eetbare vruchten of noten. “Ik ben er recent achtergekomen, dat een deel van mijn kwekerij een volgroeid voedselbos is”, hoorden we. “Maar het concept voedselbos vind ik een romantisch idee, dat gespeend is van realiteitszin.

De meeste oogst komt in dezelfde tijd en zie dat maar eens verantwoord te verwerken en daar jaarrond van te eten”. Eén van de vruchtdragers is de mispel, een inheemse boom. Jonge mispels hebben doorns. Als de boom ouder wordt vallen die af. De vruchten zijn eetbaar na de vorst. Er kan gelei en compote van gemaakt worden en sommige mensen smullen van mispels op brandewijn. Er zijn ook mensen die de bijzonder smakende bessen van de ook inheemse meidoorn eten of er jam van maken. Meidoorns verdragen het met de wortels in het water te staan, maar ze kunnen ook, net als andere bomen met doorns, goed tegen droogte. Zo ook Poncirus trifoliatus, de redding van citrus boomgaarden. Deze wilde citroen heeft geen last van het virus dat de gecultiveerde soorten belaagt en wordt daarvoor nu als onderstam gebruikt.

De prairie banaan, Paw paw, met eetbare vruchten, heeft aan één struik zowel manlijke als vrouwelijke bloemen. Kruisbestuiving levert, net als bij andere eenhuizigen, meer vruchten op. Corylus avellana “Heterophylla” wordt niet hoog en geeft ook nog eens eetbare noten. Ook het zaad van de Gingko is eetbaar. De Gingko, al op aarde voor de dinosauriërs verschenen, is 275 miljoen jaar oud, kan op verschillende plekken groeien, het zaad is biodivers en de boom kan tijdens zijn lange leven ook van geslacht veranderen.

Bij alle takken werden we geïnformeerd over hoogte, droogte resistentie en andere wetenswaardigheden. Droogte-resistent zijn o.a. cotoneaster, mahonia, berberis en liguster. Ook ecologisch tuinieren helpt beplanting bij de klimaatverandering. In een gezonde, humusrijke bodem komen veel schimmels voor die water diep uit de bodem halen. En spreiding van bloeitijd van beplanting met veel nectar en stuifmeel biedt ons vreugde en helpt ook het insectenleven in stand te houden.

Inke Mensink